1. Probleem

Tijdens de laatste vaartochten is vastgesteld dat de condensor van de Noordzee lekt. Analyse van watermonsters wees uit dat het condensorwater een verhoogde zoutconcentratie bevat. Dit duidt op binnendringen van zeewater, waarschijnlijk via een lekkage in één of meerdere condensorpijpen.

2. Archiefonderzoek

Op een serie foto’s uit 2001 is te zien hoe op de Jongertwerf te Medemblik een nieuwe condensorromp met nieuwe zeewaterbestendige pijpen en twee nieuwe deksels is geplaatst. Ook zijn de wartels of furelles vernieuwd, dat zijn een soort open moeren die de pijpen afdichten. Omdat er te weinig van deze furelles waren, zijn er 10 pijpen dichtgemaakt. In feite is er in 2001 een min of meer compleet nieuwe condensor geconstrueerd. Nu, 24 jaar later, gaan we voor het eerst weer een kijkje er binnenin nemen.

3. Eerste inspectie en opsporing van het lek

We zijn begonnen met het verwijderen van het voorste deksel van de condensor om visueel onderzoek te kunnen uitvoeren. De condensor werd aan de stoomzijde gevuld met water, waarna er lichte druk op het systeem werd gezet om eventuele lekkages zichtbaar te maken.
Bij deze test werd inderdaad een lek waargenomen bij één van de condensorpijpen. Het lek manifesteerde zich direct bij de eerste pijp aan bakboordzijde, wat verklaarbaar is door de lichte vooroverhelling van de boot en de plaatsing van de condensor.

4. Tijdelijke reparatie

De lekkende pijpaansluiting werd ontdaan van het oude katoenen pakkingmateriaal. Dit wordt vervangen door nieuw katoen, dat met behulp van een speciaal gemaakt hulpstuk wordt ingebracht. Na het opnieuw verpakken van de aansluiting wordt de pijp dichtgezet met een prop.
Deze tijdelijke oplossing stelt ons in staat te observeren of het lek zich mogelijk ook via aangrenzende pijpen verspreidt. Mocht er na afdichting alsnog lekkage optreden via een naastgelegen pijp, dan bevestigt dit onze vermoedens en kan het probleem na de komende vaartocht definitief worden aangepakt.

5. Voorbereidende werkzaamheden

In afwachting van verdere inspectie kunnen we alvast enkele voorbereidende stappen ondernemen:

• Voor de 10 in 2001 afgestopte pijpen laten we 20 nieuwe wartels (ook wel furelles genoemd) vervaardigen uit zeewaterbestendig materiaal dat reeds aanwezig is.
• Voor het veilig kunnen verwijderen van het achterdeksel van de condensor is een takelhulpstuk geconstrueerd, aangezien het gewicht van het deksel handmatig verwijderen onmogelijk maakt. Dit hulpstuk is direct in de verf gezet, evenals de tussenring op de condensorafvoer.
• Er is tevens een speciaal stuk gereedschap gemaakt voor het los- en vastzetten van de wartels (furelles) van de condensorpijpen.